اگرچه امروزه لباسهای اکثر مردم در کشورهای مختلف دنیا شباهت زیادی به هم پیدا کرده است اما در هر منطقهای قومیت خاصی وجود دارد که لباسهای مخصوص به خود را، بر تن میکنند. لباسهای سنتی سبک خاصی از پوشش است که استفاده از آن بیشتر مربوط به زمانهای گذشته میباشد. البته در حال حاضر هم در مناطق خاصی همچنان از لباسهای سنتی استفاده میشود. طراحی لباس سنتی هنری است که باید با توجه به قومیت و فرهنگ افراد، انجام شود. اگر به طراحی لباس سنتی علاقه دارید، ادامه این مقاله را دنبال کنید.
طراحی لباس سنتی چیست؟
برخی از طراحان صنعت مد علاقه مند هستند که لباسهای محلی و قومیتی را طراحی کنند. این گونه لباسها معمولاً تنوع رنگی زیادی دارند و از این نظر دست طراح باز میباشد. آنچه که در طراحی لباس سنتی اهمیت دارد توجه به ویژگیهای تاریخی، فرهنگی، هنری و آب و هوایی هر منطقه، میباشد. اگر سری به شهرها و روستاهای کوچک کشورمان بزنیم؛ میتوانیم لباسهای سنتی را به وفور ببینیم. حتی در بسیاری از مناطق گردشگری و تاریخی، عکاسان برای تشویق افراد، این امکان را فراهم کردهاند که بتوانند با لباسهای محلی همان منطقه، عکس بگیرند.
برای اینکه بتوانید در حوزه طراحی لباس سنتی به طور حرفهای کار کنید؛ بهتر است به مناطق مختلف سفر کرده و از نزدیک با لباسهای محلی آنان آشنا شوید. باید این آگاهی را داشته باشید که لباسهای مناطق مختلف چه ترکیب رنگ و نوع دوختی دارند. در این صورت است که میتوانید با شناخت کامل بهترین لباسهای سنتی را برای همان منطقه، طراحی کنید.
تمامی فوت و فنهای مربوط به طراحی لباس سنتی در کلاس آموزش طراحی لباس و یا دورههای حضوری، آموزش داده میشود.
تاریخچه طراحی لباس سنتی
تغییر در لباسهای سنتی و طراحی آنها به تدریج از اواسط قرن نوزدهم شکل گرفت. در آن زمان لباسهای سنتی شامل دامنهایی در ضخامتهای مختلف و شلوارهای کوتاهتر بود به گونهای که دامنها روی شلوارهای تنگ و جورابهای نازک، پوشیده میشدند. اندازه دامنها در لباس سنتی متفاوت بود تا جایی که در دهه ۱۸۶۰ و در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه دامنهای بلند به دامنهای بسیار کوتاه و خیلی ضخیم، تبدیل شدند.
آموزش طراحی لباس سنتی
برای اینکه بتوانید لباس سنتی طراحی کنید باید با لباسهای محلی مناطق مختلف ایران به خوبی آشنا باشید. حتی پیشنهاد میکنیم در صورت امکان سفر به این مناطق داشته و از نزدیک با جنس پارچه و نوع تزیین و دوخت آنها، آشنا شوید. توجه به ریزه کاریها در طراحی لباس سنتی باعث میشود نتیجه کار رضایت بخش باشد. طراحی لباس مجلسی هم از دیگر شاخههای جذاب در حیطه طراحی لباس است که میتوانید در کنار طراحی لباس سنتی، دنبال کنید.
انواع لباس سنتی ایرانی
اگر این سوال که برای طراحی لباس از کجا شروع کنم در ذهن مشا وجود دارد بد نیست به مناطقی که این نوع پوشش را دارند؛ بروید و با اجزای لباس آنان، آشنا شوید. واقعیت این است که لباس تنها برای پوشش بدن نیست بلکه نمایانگر عقاید و فرهنگ یک قومیت میباشد. در ایران هم قومیتهای مختلفی وجود دارد که هر کدام لباس سنتی خاص خود را بر تن میکنند. انواع لباس سنتی ایرانی عبارتاند از:
لباس سنتی بلوچی
لباس سنتی بلوچی در واقع لباس مردم سیستان و بلوچستان میباشد که از طرحهای اصیل ایرانی الهام گرفته است. آنچه که در طراحی سنتی لباس بلوچی بسیار مشهود است؛ سوزن دوزی و سبک خاص آن میباشد که شبیه به سنگ نگارههای تاریخی است. موضوع دیگری که در لباسهای سنتی زنان بلوچ مشخص است؛ استفاده از رنگهای شاد و متنوع میباشد. البته لباس محلی طایفههای مختلف سیستان و بلوچستان با هم متفاوت است اما کلیات آنها، یکی میباشد. جالب است بدانید که لباس بلوچی گرانترین لباس سنتی ایران بوده و سوزن دوزی که روی این لباس انجام میشود اخیراً در دیگر مناطق کشور، بسیار مورد استقبال واقع شده است. لباس بلوچی مردانه معمولاً سفید بوده و شامل شلوار گشاد در کنار پیراهنی بلند و عرق چین و دستاری است که دور سر میپیچند.
زنان بلوچی چادری به نام دولاق دارند. علاوه بر این؛ روبنده، کلاه، دستمال یا چارقد برای پوشاندن سر، قبا، جلیقه، دامن گشادی به اسم تمپو و پیراهنی بلند که از دو طرف چاک دارد، کامل کننده لباس آنهاست.برای آشنایی بیشتر میتوانید در دوره طراحی لباس آنلاین ثبت نام کنید.
لباس سنتی کردی
لباس کوردها زیبایی خاصی دارد. مردان معمولاً از چوخه، شلوار، دستار، شال کمر، فرنجی و کلاه، استفاده میکنند. برای طراحی لباس زنان هم از پارچههایی با رنگهای بسیار شاد، استفاده میشود. پارچههای استفاده شده از جنس تور، ساتن، مخمل و حریر، میباشند. همچنین پارچهها با استفاده از هنر سنگ دوزی، پولک دوزی، منجوق دوزی، سرمه دوزی و ملیله دوزی، تزئین میشوند. شلوارهای مورد استفاده آن منطقه به این صورت است که روی ساقها آزاد و روی مچ پا، تنگ میشود. در نظر گرفتن تمامی این موارد به طراحان لباس کمک میکند بتوانند مطابق با سلیقه و فرهنگ هر جایی، لباس طراحی کنند.
لباس سنتی گیلکی
زنان خطه شمالی کشور شادترین لباسهای سنتی را بر تن میکنند. احتمالاً این فرهنگ از طبیعت خوش آب و رنگ این منطقه، سرچشمه گرفته است. البته لباسهای محلی مناطق مختلف گیلان تفاوتهای جزئی دارد. لباس سنتی گیلکی میتواند در زمره لباسهای تالشی، رسوخی یا قاسم آبادی باشد. چیزی که در لباسهای زنان گیلکی به صورت مشترک وجود دارد؛ دامنهای پرچین و جلیقههای پولک دوزی شده است. این جلیقهها معمولاً با سوزن دوزی و منجوق دوزی، تزیین میشود. در بین اهالی آن منطقه مرسوم است که دختران دم بخت شلیته سفید رنگ بپوشند.
لباس سنتی ابیانه
ابیانه یک روستای سنتی در اصفهان است که بافت سنتی داشته و زنان آن منطقه، پوشش بسیار شاد و رنگی دارند. جالب است بدانید لباس سنتی ابیانه ثبت ملی شده و و بین زیباترین لباسهای سنتی ایرانی، قرار گرفته است. بنابراین لازم است کسی که کار طراحی لباس سنتی را انجام میدهد؛ با رنگ شناسی لباس آشنایی داشته باشد. زنانی که در روستای ابیانه زندگی میکنند؛ همیشه چارقدهای گلدار به سر دارند و هیچ گاه از رنگ مشکی، استفاده نمیکنند. آنها روی چارقد سربند گره میزنند و زیر آن عرق چین قرمزرنگ که با نقره تزیین شده است، میپوشند.
پیراهنهایی که به تن میکنند؛ معمولاً گشاد بوده و تا بالای زانو میرسد. پایین آن با سوزن دوزی تزیین شده و معمولاً پارچه انتخابی از ترمه میباشد. چیزی که لباس آنها را کامل میکند؛ جوراب دست بافت پنبهای است. زنان ابیانه چادرشب دست باف خود را به تن میکنند که برای زنان جوان به رنگ زرد است. همچنین شلیتههایی که آنان استفاده میکنند؛ پرچین و نواردوزی شده است. لباس مردانه ابیانه هم به این صورت است که شلوار سیاه به همراه جلیقه به تن میکنند و کلاه پشمی سفید بر سر میگذارند. پوشیدن گیوه دست باف هم لباس سنتی مردان را تکمیل میکند.
لباس سنتی آذربایجان شرقی
لباس سنتی زنان آذری شامل سرپوش، چارقد، پیشانی بند، پیراهن و روپوش میشود. لباسها معمولاً به رنگ روشن بوده و از پارچه زربافت برای تهیه آنها، استفاده میشود. پیراهنی که زنان آذری میپوشند؛ معمولاً بلند و چین دار بوده و یقه گردی دارد. چارقد یا روسری اندازه بزرگی داشته و رنگ شاد دارد. البته جلیقه و شلوار کتان هم جزیی از لباس سنتی آذریها میباشد. لباس مردان آذری شامل شلوار است که از بالا گشاد و در ساق پا، تنگ میشود. مردان آذری نیم تنههایی هم شبیه به دامن میپوشند اما آنچه که در بین مردان تنوع دارد؛ کلاهی است که به سبک و مدلهای مختلف میباشد.
لباس سنتی بختیاری
لباسی که بختیاریها به تن میکنند؛ الهام گرفته از طبیعت است و از تنوع رنگی بالایی در طراحی و دوخت آنها، استفاده میشود. لباس سنتی زنان بختیاری شامل پیراهنی است که تا زانو میرسد و معمولاً دو طرف آن، چاک دارد. البته این پیراهن چین دار نبوده و زیر آن یک شلوار قری میپوشند که به صورت چین دار دوخته میشود. جنس شلوار معمولاً از پارچه مخمل میباشد. لچک یا کلاهی که با پولک، سنگ یا مروارید تزیین شده باشد؛ به عنوان سرپوش زنان بختیاری استفاده میشود. در برخی موارد از طلا برای تزیین لچکها استفاده میشود که قیمت لباس را بسیار بالا میبرد. چنین لباسی معمولاً برای نوعروسان، تهیه میشود. لباس مردان بختیاری چوقا نام دارد که از جنس پشم گوسفند است. روی این لباس خطهای سیاه و سفید موازی به چشم میخورد.
کاربرد طراحی لباس سنتی
اگرچه امروزه بسیاری از لباسهای سنتی جای خود را به لباسهای مدرن دادهاند اما هنوز هم در گوشه و کنار این کشور هستند مردمانی که ترجیح میدهند اصالت و فرهنگ را حفظ کرده و از لباسهای سنتی، استفاده کنند. حتی در برخی موارد دیده شده است که افراد برای تهیه فیلم و عکس نیاز به یک لباس سنتی زیبا دارند. همه این موارد باعث شده است طراحی لباس سنتی از جایگاه خاصی برخوردار باشد.
اگر در زمینه طراحی لباس فعالیت دارید و از علاقه مندان به طراحی لباس سنتی هستید؛ پیشنهاد میکنیم در کلاس عکاسی دانشگاه هنر شرکت کنید تا هر آنچه مربوط به طراحی لباس سنتی است، آموزش ببینید. حتی افرادی که هیچ تجربهای در زمینه طراحی لباس و خیاطی ندارند هم میتوانند در این کلاسها شرکت کرده و از پایه تا پیشرفته، آموزش ببینند.
برای ثبت نام و شرکت در کلاسهای آموزش طراحی لباس دانش هنر؛ از طریق شمارههایی که در سایت قرار دارد، با کارشناسان تماس بگیرید.